کاوش موضوع بیهوشی
صفحه اصلی
بیهوشی
بیهوشی در پزشکی و دندانپزشکی حالت القاء شدهای است که در آن، بیمار بهصورت ارادی و غیرارادی کنترلی بر قسمتی از جسم، یا تمام جسم و محیط فیزیکی خود ندارد و بهطور موقت میتواند موجب بیدردی، فلج موضعی و حتی فراموشی شود. این روند موجب تضعیف یا سرکوب برگشتپذیر دستگاه عصبی مرکزی شده که باعث از بین رفتن احساس و واکنش به محرکهای بیرونی میشود. فراموشی و از بین بردن هوشیاری دو جنبهٔ مهم حالت بیهوشی هستند.بیهوشی در پزشکی در اعمال جراحی و دندانپزشکی به کار میرود و یک یا چند حالت زیر را فراهم میکند:
۱- بیدردی (شامل کاهش یا جلوگیری از احساس درد) ۲- فلج عضلانی ۳- فراموشی (فراموشی حافظه) ۴- از بین بردن هوشیاری.
بیهوشی به سه شکل امکانپذیر است: ۱- بیهوشی عمومی فرایندی است که در آن فعالیت دستگاه عصبی مرکزی به صورت کامل متوقف شده و در نتیجه بیمار بیهوش میشود. ۲- آرامبخشی نوعی از بیهوشی است که در آن فرد به صورت کامل بیهوش نیست. در این روش انتقال تکانههای عصبی بین قشر مغز و دستگاه کنارهای متوقف میشود که سبب حالت آرامبخشی میشود و حافظهٔ بلندمدت را مختل میکند. ۳- بیحسی منطقهای که در آن انتقال تکانههای عصبی از طریق سیستم عصبی بین بافت هدف و طناب نخاعی متوقف میشود که باعث از بین رفتن حس در بافت هدف میشود و بیمار کاملاً هوشیار است.
برای آغاز روند درمان و شروع بیهوشی، متخصص بیهوشی تعداد و میزان داروی بیهوشی و نوع بیهوشی را انتخاب میکند که بسته به نوع جراحی و شرایط بیمار متفاوت است.
بیمار دقایقی پس از اتمام فرایند بیهوشی به هوش میآید و پس از آن به ریکاوری منتقل شده و پس از چنددقیقه تا چندساعت حواسش را بازمییابد. گاه بیمار دچار اختلال ادراک بلندمدت پس از عمل میشود و روانآشفتگی او ممکن است هفتهها یا ماهها به طول انجامد. این حالت در سالمندان و بیمارانی که تحت عمل جراحی قلب قرار میگیرند شایعتر است. خطرات بیهوشی شامل خطرات با ریسک بالا مانند مرگ، سکته قلبی و آمبولی ریه و خطراتی با ریسک کمتر از جمله تهوع و استفراغ بعد از عمل و اقامت طولانی مدت در بیمارستان است. احتمال وقوع اینها به عواملی چون شرایط بیمار، پیچیدگی عمل جراحی و نوع بیهوشی بستگی دارد.
قدیمیترین داروی آرامبخش شراب بوده است، که هزاران سال پیش در بینالنهرین استفاده میشده است. در دوران باستان، در مناطقی از جهان از عصاره و مشتقات گیاهانی همچون خشخاش، سولانوم، کوکا و مهر گیاه استفاده میشده است. پزشکان مسلمان و مسیحی، بیهوشی استنشاقی را به کار میبردند و محلول تریاک و آب شوکران و مواد دیگر را بر روی اسفنج، که به اسفنج خواب معروف بوده است، میریختند. معروفترین داروی بیهوشی اتر است که اختراع آن به قرن ۸ بازمیگردد. سپس در سده نوزدهم، کلروفورم نیز مورد استفاده قرار گرفت. از بین داروهای بیهوشی استنشاقی فقط گاز دی نیتروژن مونوکسید همچنان و بهطور گسترده در بیهوشی به کار برده میشود و اتر و کلروفرم با داروهای امنتر جایگزین شدهاند. با پیشرفت دانش پزشکی علاوه بر داروهای بیهوشی استنشاقی از داروهای تزریقی نیز استفاده میشود.... بیشتر در ویکی پدیا